Lạm phát

Lạm phát (Inflation) là thuật ngữ để chỉ giá cả của mọi thứ tăng lên theo thời gian. Trong kinh tế vĩ mô, lạm phát là sự tăng mức giá chung một cách liên tục của hàng hóa và dịch vụ theo thời gian và sự mất giá trị của một loại tiền tệ nào đó
Ví dụ, năm 2010, bạn có thể mua 1 bát phở với giá 15,000 VND, sau 10 năm, 1 bát phở có giá khoảng 30,000đ. Mặc dù giá cả tăng có thể làm người dân cảm thấy tồi tệ, nhưng một nền kinh tế có một mức lạm phát ổn định là điều bình thường.

Tại sao lạm phát xảy ra?

Nhiều yếu tố khác nhau có thể góp phần vào lạm phát, bao gồm:

• Một nền kinh tế đang bùng nổ: Tăng trưởng kinh tế thường đi đôi với lạm phát. Nếu lợi nhuận của một công ty tốt, nó có thể tăng thêm nhiều tiền cho nhân viên. Nếu mọi người cảm thấy yên tâm với công việc của mình, họ đang chi nhiều tiền hơn. Họ càng chi tiêu nhiều, giá càng có xu hướng tăng lên.
• Giá năng lượng: Nền kinh tế phụ thuộc vào dầu mỏ và các nguồn năng lượng khác theo nhiều cách khác nhau. Khi chi phí năng lượng tăng lên, chi phí sản xuất hàng hóa, vận chuyển hàng hóa và các chi phí duy trì nền kinh tế khác cũng tăng theo. Điều đó có nghĩa là giá cả hàng hóa và dịch vụ cũng có xu hướng tăng.
• Chính sách của chính phủ: Nếu chính phủ sử dụng các chính sách tài khoá như cắt giảm thuế, giảm lãi suất hoặc in tiền, cả tăng trưởng kinh tế và lạm phát thường được thúc đẩy.

Các hiệu ứng khi có lạm phát

Lạm phát có vẻ như là một vấn đề nan giải đối với các nhà kinh tế và chính phủ. Tuy nhiên, nó có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bạn theo cả những cách tốt và xấu:

Ảnh hưởng tốt

• Khuyến khích chi tiêu của người tiêu dùng, điều này rất có lợi cho nền kinh tế.
• Lương của người lao động tăng lên.
• Các khoản đầu tư cũng tăng giá (chứng khoán, bất động sản…)

Ảnh hưởng xấu

• Với cùng một số tiền, bạn mua được ít hơn hàng hoá, dịch vụ so với trước đây.
• Lãi suất tăng làm cho việc đi vay trở nên khó hơn.
• Một số hình thức đầu tư như tiết kiệm, chứng chỉ tiền gửi, trái phiếu… (các hình thức có lãi suất cố định) mất đi giá trị.

Lạm phát tốt hay xấu?

Nghe có vẻ tuyệt vời nếu bạn có thể ăn 1 bát phở 15,000 VND hay mua một căn chung cư với giá trên dưới 1 tỷ VND, giống như bạn có thể làm trong những năm 2000. Lạm phát tăng cao có thể gây ra các vấn đề lớn trong toàn bộ nền kinh tế, điều này làm đa số nghĩ rằng lạm phát là rất xấu.

Tuy nhiên lạm phát giúp bôi trơn bánh xe của nền kinh tế. Thêm vào đó, lạm phát ổn định sẽ tốt hơn là mạo hiểm với giảm phát (khi giá cả giảm) bởi vì giảm phát có thể kéo một nền kinh tế vào tình trạng suy thoái toàn diện.

Chính sách của chính phủ ảnh hưởng đến lạm phát. Nhiều chính phủ đặt mục tiêu tỷ lệ lạm phát hàng năm khoảng 2% – 3% một năm đây được coi là điểm tốt cho lạm phát dương chậm nhưng ổn định.

Đo lường lạm phát thế nào?

Chính phủ theo dõi lạm phát bằng chỉ số giá cả:

• Bước 1: Các nhà kinh tế tập hợp một giỏ hàng hóa và dịch vụ giả định, có thể đại diện cho những gì một gia đình điển hình mua trong một thời kỳ nhất định.
• Bước 2: Các thay đổi về giá của rổ hàng hóa và dịch vụ này được theo dõi theo thời gian.
• Bước 3: Giỏ hàng có thể được điều chỉnh khi mọi người thay đổi những gì họ mua và giá của nó cũng có thể được điều chỉnh để cải thiện chất lượng.

Chỉ số đo lường lạm phát là Chỉ số giá tiêu dùng (CPI – Consumer Price Index)

Key takeaways

• Lạm phát mô tả khi giá cả trong một nền kinh tế tăng lên theo thời gian.
• Đối với các cá nhân, lạm phát có thể ảnh hưởng đến tiền lương, chi phí mua hàng hóa và dịch vụ và lợi nhuận đầu tư.
• Mặc dù có vẻ xấu khi mọi thứ tăng giá, nhưng tốc độ lạm phát chậm nhưng ổn định được coi là tốt cho nền kinh tế.
• Tăng trưởng kinh tế, chính sách của chính phủ, giá cả hàng hóa và các yếu tố khác có xu hướng ảnh hưởng đến tỷ lệ lạm phát.

———————————————