Nói một cách ngắn gọn thì chứng khoán có thể hiểu là các loại giấy tờ mang trị giá khác nhau được các tổ chức phát hành theo quy định của pháp luật. Chứng khoán cũng được coi là một phương tiện hàng hóa mang tính trừu tượng, có thể thỏa thuận và có thể thay thế được, đại diện cho một giá trị tài chính. Có chứng khoán trong tay tức là bạn đã có bằng chứng xác nhận quyền sở hữu hợp pháp của mình. Quyền sở hữu đó được xác nhận đối với tài sản, phần vốn của công ty hoặc tổ chức đã phát hành cho bạn.
Các loại chứng khoán
Chứng khoán có thể là:
- Cổ phiếu
- Trái phiếu
- Quỹ hoán đổi danh mục (Exchange traded fund – ETF)
- Quỹ tương hỗ (Mutual fund – MF)
- Quỹ thị trường tiền tệ (Money market fund – MMF)
- Quỹ phòng ngừa rủi ro (Hedge fund – HF)
- Cổ phần cá nhân
- Các công cụ phái sinh như hợp đồng tương lai & quyền chọn
Nhưng cuối cùng, về cơ bản, tất cả các chứng khoán đều quy về một trong hai loại: vốn chủ sở hữu hoặc nợ:
- Nhóm thuộc vốn chủ sở hữu: Cổ phiếu, cổ phần cá nhân, quỹ tương hỗ, ETF… Nhà đầu tư hi vọng sẽ bán phần họ sở hữu với giá cao hơn số tiền họ đã trả, cũng có thể là nhận lại cổ tức theo thời gian. Lợi nhuận & rủi ro của nhóm này cao hơn.
- Nhóm thuộc phần nợ: Trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi, CDs (hoán vị rủi ro tín dụng)… Nhà đàu tư (tức người cho vay) nhận được các khoản thanh toán gồm lãi và gốc. Lợi nhuận & rủi ro của nhóm này thấp hơn.
Nhóm có thể mua bán, chuyển nhượng và nhóm không thể
Bạn có thể chia chứng khoán thành hai loại:
- Có thể bán trên thị trường: Các khoản đầu tư mà bạn có thể dễ dàng mua, bán hoặc mua lại, chẳng hạn như cổ phiếu, trái phiếu và cổ phiếu của các quỹ ETF. Chứng khoán thị trường có tính thanh khoản , có nghĩa là việc bán chứng khoán theo giá thị trường thường dễ dàng và nhanh chóng.
- Không mua bán được: Các khoản đầu tư khó bán hoặc bạn bị cấm bán, chẳng hạn như vốn cổ phần trong một công ty tư nhân hoặc nợ do tư nhân phát hành. Những chứng khoán này có thể khó bán hơn hoặc khi bán tốn nhiều phí hơn.
Ưu và nhược điểm
Đầu tư vào chứng khoán đi kèm với rủi ro, nhưng bạn cũng có thể gặt hái những phần thưởng lớn.
- Ưu điểm:
Chứng khoán thuộc nhóm tài sản có thể đầu tư tăng trưởng, bạn sẽ được hưởng lợi nhiều hơn khi kinh tế phát triển, lãi suất tốt để có thể chống lại lạm phát, bảo vệ tiền của bạn. - Nhược điểm:
Lợi nhuận lớn luôn đi kèm với rủi ro cao. Các nền kinh tế vận hành theo chu kỳ và luôn có sự sụt giảm, thậm chí phức tạp; muốn tham gia thị trường chứng khoán đòi hỏi bạn phải có kiến thức, kinh nghiệm, sự tập trung và nghiên cứu sâu rộng.
Key takeaways
- Chứng khoán là cổ phiếu, trái phiếu, quỹ tương hỗ, ETF và các loại đầu tư khác với giá trị mà bạn có thể mua và bán.
- Không giống như các mặt hàng vật chất có giá trị, chẳng hạn như bất động sản, chứng khoán là loại tài sản vô hình.
- Bạn có thể phân loại chứng khoán thành nhóm nợ hoặc nhóm vốn chủ sở hữu và có thể phân loại thêm chúng là có thể bán được hoặc không bán được dựa trên mức độ dễ bán của chúng.
- Đầu tư vào chứng khoán là một cách để tăng tiền của bạn, nhưng có rủi ro đi kèm và bạn có thể mất những gì bạn đã bỏ ra.
