Tiền tệ là những thứ mà mọi người sử dụng để lưu trữ giá trị hoặc trao đổi hàng hóa, dịch vụ. Tiền tệ có thể là giấy hoặc tiền xu, chẳng hạn như VND và tiền xu (hiện đã không lưu hành ở Việt Nam), hoặc thậm chí là một vật thể, chẳng hạn như chuỗi, vòng, hạt…
Thông thường, tiền tệ được kiểm soát bởi chính phủ. Ngày nay, có 180 loại tiền tệ lâu đời khác nhau được sử dụng trên khắp thế giới. Con số đó sẽ lớn hơn nhiều nếu bạn bao gồm các hình thức tiền tệ gây tranh cãi, chẳng hạn như tiền điện tử, tiền mã hoá, tiền ảo.
Tại sao tiền tệ lại có giá trị?
- Không giống như vàng hoặc kim cương, chúng có giá trị vì chúng là nguồn tài nguyên khan hiếm; tiền tệ có giá trị mặc dù nó không được làm bằng bất cứ thứ gì đặc biệt.
- Có rất nhiều lý thuyết về lý do tại sao tiền tệ có giá trị, hoặc nếu nó thực sự có giá trị. Lời giải thích cơ bản là tiền tệ có giá trị bởi vì chúng ta nói nó có giá trị và chúng ta nói nó có giá trị bởi vì nó giúp cuộc sống của chúng ta dễ dàng hơn.
- Ưu điểm của tiền tệ là nó giúp bạn dễ dàng mua và bán nhiều loại hàng hóa hơn, để tiết kiệm cho chi tiêu sau này.
- Mặt trái của tiền tệ là trong thời kỳ kinh tế hoặc chính trị cực kỳ bất ổn, mọi người có thể bắt đầu nghi ngờ rằng một loại tiền cụ thể có giá trị, điều này có thể dẫn đến khủng hoảng kinh tế.
Giá trị tiền tệ thay đổi như thế nào?
Mặc dù 100,000 VND sẽ luôn có giá trị 100,000 VND , nhưng tiền tệ có thể mất (hoặc tăng) giá trị so với các mặt hàng khác.
Giá trị tiền tệ có thể thay đổi theo hai cách:
Trong nước
- Giá trị của 100,000 VND giảm theo thời gian do lạm phát, xảy ra khi giá cả tăng.
- Lạm phát có nghĩa là theo thời gian 100,000 VND mua ít hàng hóa và dịch vụ hơn.
Quốc tế
- Giá trị của một loại tiền tệ này so với một loại tiền tệ khác được gọi là “tỷ giá hối đoái”.
- Nếu 23,400 VND mua cho bạn 1 USD hôm nay nhưng mua cho bạn 2 USD trong 5 năm, thì VND đã tăng giá trị so với USD.
Các yếu tố ảnh hưởng đến giá trị tiền tệ có thể bao gồm:
- Lạm phát
- Lãi suất trên thế giới
- Tăng trưởng kinh tế
- Nợ chính phủ
- Chính trị
- Nhập khẩu và xuất khẩu
- Giá của hàng hóa, chẳng hạn như dầu, kim loại quỹ, lương thực
- Hoạt động giao dịch của các nhà đầu tư tiền tệ
Tiền tệ toàn cầu
- Phần lớn, mỗi quốc gia đều có tiền tệ của riêng mình.
- Đồng Euro là một ngoại lệ – nó là đơn vị tiền tệ chính thức của Khu vực đồng tiền chung châu Âu, bao gồm 19 trong số 28 quốc gia thành viên của Liên minh Châu Âu. Và một số quốc gia không thuộc Hoa Kỳ sử dụng đồng đô la Mỹ làm đơn vị tiền tệ chính thức của họ, bao gồm cả Ecuador và El Salvador.
Tiền điện tử
- Tiền điện tử là loại tiền ảo không được phát hành bởi chính phủ hoặc cơ quan trung ương khác. Tiền điện tử chỉ tồn tại trực tuyến, vì vậy chúng thường không thể được sử dụng để mua cà phê buổi sáng hoặc đổ đầy bình xăng của bạn. Nhưng số lượng và phạm vi các doanh nghiệp chấp nhận tiền điện tử để thanh toán ngày càng tăng.
- Tiền điện tử đang gây tranh cãi, một số người cảm thấy rằng nó có giá trị (hoặc hơn) một loại tiền tệ như đồng đô la Mỹ. Việc tiền điện tử có tiến xa hơn vào dòng chảy tài chính hay không sẽ phụ thuộc vào việc có nhiều người bắt đầu đồng ý rằng nó có giá trị hay không.
Giải pháp thay thế
Nếu chúng ta không có tiền tệ, xã hội có lẽ sẽ hoạt động theo một hệ thống hàng đổi hàng, trong đó mọi người có thể trao đổi một hàng hóa hoặc dịch vụ này cho một thứ khác. Ví dụ, một nông dân và một thợ may có thể đổi một thóc gạo để lấy một chiếc áo sơ mi.
Trong suốt lịch sử, một số mặt hàng khác nhau đã được sử dụng làm “tiền tệ hàng hóa”, chẳng hạn như:
- Muối
- Xà bông tắm
- Ca cao
- Đậu
- Trà
- Thuốc lá
- Vỏ sò
- Lông vũ
- Gia súc
Key takeaways:
- Tiền tệ là bất cứ thứ gì mà xã hội nói chung đồng ý đều có giá trị và có thể được sử dụng để mua và bán mọi thứ.
- Tiền tệ có thể tồn tại dưới dạng giấy, tiền xu, vàng, chuỗi hạt, dòng mã máy tính…
- Tiền tệ có thể tăng hoặc giảm giá trị so với các mặt hàng khác.
- Mọi người đồng ý rằng tiền tệ có giá trị vì nó giúp cuộc sống của chúng ta dễ dàng hơn.
